Natuurvriendelijke verlichting
Uit onderzoek blijkt dat licht met het juiste spectrum minder verstoring veroorzaakt dan de andere. Maar wat is het juiste lichtspectrum dat hoort bij de specifieke situatie en welke uitdaging probeer je op te lossen? Licht met het juiste spectrum kan zorgen voor minder verstoring maar misschien zijn er ook mogelijk andere oplossingen? Aan de hand van de resultaten uit het onderzoek en de praktijk ervaring van de afgelopen jaren blijkt dat iedere situatie om een specifieke oplossing vraagt.
Er is steeds meer oog voor de wijze waarop we omgaan met het milieu. Onze levensstijl heeft een effect op onze omgeving. Het is daarom ook niet vreemd dat er tegenwoordig gevraagd wordt om veel meer rekening te houden met flora en fauna. Dit geldt ook voor de verlichting. De opgave is om, gedurende de nacht, zo weinig mogelijk verstoringen te veroorzaken door licht.
Je krijg steeds meer vragen om verlichting te plaatsen die natuurvriendelijk is. Niet alleen op plekken waar het eerst donker was maar ook in gebieden waar altijd verlichting heeft gestaan. Je wilt hier natuurlijk een bijdrage in leveren en vraagt je af waar je goed aan doet. Eigenlijk is het enige wat je hoort: ‘amber verlichting…’ Maar ja, “amber” is een term die voor heel veel verschillende soorten licht wordt gebruikt. Waar het om gaat is het juiste spectrum, oftewel licht met de juiste kleuren, of juist het ontbreken daarvan. Welke verlichting is de juiste lichtsoort in deze specifieke omgeving? Kortom, hoe doe je het nu goed voor mens én natuur.
In Nederland hebben we een toonaangevend onderzoek lopen naar het effect van kunstlicht op de natuur. Ik ben vanaf 2012 betrokken bij dit onderzoek en maak onderdeel uit van de gebruikerscommissie. Voor meer informatie: Onderzoek Licht op Natuur. Ik probeer daar samen met de wetenschappers een vertaling te maken van de resultaten uit het onderzoek naar de praktijk. Er is al heel veel bereikt maar je merkt ook dat zaken een eigen leven gaan leiden. Je moet weten welk spectrum het juiste is voor de specifieke situatie en de uitdaging die je wilt oplossen. Daarnaast is het zaak om te begrijpen wat de essentie van natuurvriendelijke verlichting is, het is ook mogelijk dat andere maatregelen veel effectiever zijn. Kortom, het is een specifiek vakgebied waarbij de deskundigheid van diverse partijen noodzakelijk is om een goed totaalbeeld te krijgen. Afhankelijk van de plaatselijke situatie wordt voor een oplossing gekozen.
Inmiddels zijn er in de praktijk goede voorbeelden van natuurvriendelijke verlichting gerealiseerd. Een pragmatische aanpak, eventueel getoetst door de wetenschappers, leidt tot een snel resultaat met een zo goed mogelijke oplossing.
Beleidsmatig was het eerste grote succes de Richtlijn “Licht op Natuur” van de gemeente Den Haag. Tijdens dit project zijn diverse specialisten ingezet om de juiste keuzes te maken bij de verschillende situaties.